فضیلت دعای ندبه

 

دعای ندبه، از دعاهای پرمعنی است که بسیار فصیح و روان و از نظر محتوا علمی، انقلابی، عقیدتی و سیاسی، و در عین حال پراحساس و عاطفی است.

دعاها و زیارات وارده درباره حضرت مهدی (عج) در بین شیعیان بسیار مهم تلقی شده و مردم بسیار به ‌آن دعاها و زیارات می‌پردازند.
دعای ندبه از دعاهایی است که اگر درست به مفهوم آن آگاهی یابیم، می‏تواند منبع الهام بخشی برای مبارزات اجتماعی و بر ضد ظلم باشد.

در آغاز دعا، اشاره‏ای به فلسفه بعثت پیامبران، سپس اشاره کوتاهی به تاریخچه آنان و مقامات مختلف هر یک، آن گاه به طور مشروع‏تر بخشی از قیام پیامبر اسلام(ص) و مقامات آن بزرگوار آمده است؛ بعد به طور مشروح خلافت بلافصل امیرمؤمنان علی(ع) با دلایل و مدارک قاطعی از آیات و روایاتی که مورد قبول همه فرقه‏های اسلامی است، مورد بحث قرار گرفته است.
نیز به علت‏های قیام جمعی از امت بر ضد اهل بیت و شهادت و تبعید آنان، سپس به دعوت امامان یکی پس از دیگری اشاره رفته است، به طوری که قلب‏ها را کاملا. متوجه قیام حضرت مهدی(عج) می‏نماید. از آن پس با لحنی عاشقانه و آمیخته با هیجان خاص روحی و عمیق‏ترین احساسات انسانی خطاب به ولی عصر(ع) می‏شود و ضمن ابراز اشتیاق شدید به قیام حضرتش برنامه اصلاحی و انقلابی او تشریح می‏گردد، بعد با چند نیایش مؤثر دعا پایان می‏پذیرد. (1)
این دعا از جانب امام صادق (علیه السلام) انشا شده است، همان گونه که مرحوم مجلسى به آن حضرت نسبت مى‏دهد.
واما اینکه در برخى از مصادر این گونه آمده که این دعا براى صاحب‏الزمان است، ممکن است این گونه بیان کنیم که: این دعا، دعایى است که براى وجود مقدس امام زمان (ع) انشا شده است نه اینکه این دعا از طرف آن حضرت انشا شده باشد.
هر چند برخى خواسته‏اند احتمال اول را به خاطر ناسازگارى برخى از مضامین دعا، با صدور آن از جانب امام صادق (ع) مردود سازند، ولى براى اهل تحقیق روشن است که این اشکالات قابل توجیه است، زیرا نظیر چنین مضامینى در موارد دیگر از امام صادق (علیه السلام) ودیگر ائمه نیز نقل شده است.(2)
درباره این دعا علامه مجلسى؛ در کتاب"زاد المعاد" مى‏گوید: «وامّا دعاى ندبه که مشتمل بر عقاید حقّه وتأسّف بر غیبت قائم (ع) است، به سند معتبر از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است.(3)
سید بن طاووس در "مصباح الزائر" و"اقبال الاعمال" از بعض اصحاب ما از محمّد بن على بن ابى‏قرّه به نقل از کتاب محمّد بن حسین بن سفیان بزوفرى نقل کرده وآن را به امام زمان (ع) نسبت داده است. (4)
شیخ عبداللَّه مامقانی در حاشیه خود بر مکاسب می‏گوید:"وجه دلالت این جمله از دعا بر مقصود این است که:کلام امام به این بر می‏گردد که خداوند عزّوجلّ به بندگان خود فرمود:هر کس در این دنیا زهد پیشه کند من به او نعمت مقیم عطا خواهم کرد...".(5)
مستحب است در روز و شب جمعه خواندن دعای ندبه معروفه، که متعلق است به آن حضرت. و فی الحقیقه، مضامین آن سوزنده دلها و شکافنده جگرها و ریزنده خون از دیدگان کسانی است که اندکی از شربت محبت آن جناب نوشیده اند و تلخی زهر فراقش به کامشان رسیده است.
در روز جمعه، بلکه در شب آن نیز - چنانکه در یکی از مزارات قدیمه، که مؤلف آن معاصر شیخ طبرسی صاحب احتجاج است، مروی است - باید خوانده شود.(6)
دعای ندبه را امام صادق علیه السلام به شیعیان زمان خویش آموختند و امر فرمودند که این دعا در اعیاد 4 گانه جمعه، فطر، غدیر و قربان خوانده شود. همچنین در زمان غیبت حضرت صاحب الزمان این دعا می‌تواند باعث تجدید عهد و میثاق با صاحب‌الزمان (عج) باشد.
صدر الاسلام همدانی در کتاب تکلیف الانام می نویسد: از خواص دعای ندبه این است که هر گاه در جایی با حضور قلب و اخلاص تمام و توجه به مضامین عالی آن خوانده شود عنایت و توجه امام زمان(عج)را به آن مکان جلب می کند بلکه باعث حضور حضرت(عج)در آنجا میگردد چنان که در بعضی جاها اتفاق افتاده است.
این دعای مبارک از کثرت اشتهار کالشمس فی رابعة النهار است. خوب است در هر جمعه دوستان آن حضرت، ارواحنا فداه، از مرد و زن، در مسجدی از مساجد، یا معبدی از معابد، اجتماع نموده، این دعای مبارک را با کمال تضرع و زاری و ناله و سوگواری و با نهایت حزن و اندوه و بی قراری، بخوانند و گریه کنند و بر غیبت آن شمس تابان و فقدان آن جان جهانیان توجه کنند و ضجه و آه سرد از دل پر درد کشند.
و چنین مصیبت عظمی را سهل نشمارند و چنین داهیه کبری را آسان نپندارند، که از غیبتش اسلام بکلی از میان رفته و تنها اسمی از آن باقی مانده، «ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدینا.(7)

منابع:
1.آیت الله ناصر مکارم شیرازی، پرسش‏ها و پاسخ‏های مذهبی، ص---25 119.
2. منتخب الاثر، ص 140
3. زاد المعاد، ص 488
4.مصباح الزائر، ص 446 ؛ اقبال الاعمال، ص 299-295
5. حاشیه مامقانی بر مکاسب، قسم خیارات، ص 12. پاورقی
6. همدانی، علی اکبر [صدرالاسلام]، تکالیف الانام، ص 197
7.همان، ص 188

لینک خبر: http://www.iscanews.ir/fa/ShowNewsItem.aspx?NewsItemID=411727

منبع خبر: ایسکانیوز