پس از سه روز که مراسم غدیر پایان یافت ٬آن روزها با عنوان “ایّام الولایة”۱در ذهنها و بر صفحه تاریخ نقش بست.گروهها و قبایل عرب٬با دنیایی از معارفِ اسلام٬پس از وداع با پیامبرشان و معرفت کامل به جانشین او٬راهی دیار خود شدند.پیامبر(ص) نیز عازم مدینه شد در حالیکه کاروان اسلام را به سر منرلِ مقصودرسانده بود.
خبر”غدیر”و سخنان پیامبر(ص) در آن مجمع عظیم ٬درشهرها منتشرشد٬و به سرعت شایع گردید و به گوش همگان رسید.
بدون شک این خبرمهم توسط مسافران و ساربانان و بازرگانان تا اقصی نقاط عالم آن روز یعنی ایران و روم و چین پخش شد٬و غیر مسلمانان هم از آن با اطلاع شدند.در بُعد دیگر٬پادشاهان ممالک که از قدرت نوپای اسلام وحشت داشتند و چشم طمع به ایّام بعد از رحلت پیامبر(ص) دوخته بودند٬با شنیدن خبر تعیین جانشینی ٬چون علی (ع) نقشه های خود را بر آب دیدند.
بدین وسیله جامعه اسلامی بار دیگر قدرت خود را به نمایش گذاشت٬و از حملات احتمالی بیگانه مصون ماند٬و اینگونه بود که خداوند حجتش را بر مردم تمام کرد٬چنانکه امیرالمومنین علی (ع) می فرماید:”پیامبر(ص) در غدیر برای احدی عُذری٬و برای کسی سخنی باقی نگذاشت”.۲حضرت فاطمه زهرا(س) نیز می فرماید:”خداوند بعد ازغدیر خم برای احدی حجتی و عُذری باقی نگذاشته است”.۳
پی نوشتها
۱- صفار٬بصائر الدرجات٬ص۵۴-۲۰۱/سیدبن طاووس٬اقبال الاعمال٬ص۴۵۳-۴۵۹/حسن بن سلیمان حلی٬مختصر بصائرالدرجات٬ص۱۰۹/شیخ مفید٬الاختصاص٬ص۲۷۲/ابن شهرآشوب٬مناقب آل ابی طالب٬ج۳ص۴۰/مناوی فیض القدیر٬ج۶ص۲۸۱/علامه مجلسی٬بحارالانوار٬ج۳۷ص۱۳۶ ٬ج۳۹ص۳۳۶ ٬ج۴۱ص۲۲۸/بحرانی٬عوالم العلوم٬ج۱۵/۳ص۶۸/سیدبحرانی٬کشف المهم٬ص۱۰۹/شوشتری٬احقاق الحق٬ج۲ص۴۷۴ ٬ج۶ص۳۵۸ ٬ج۱۲ص۹
۲- حرعاملی٬اثبات الهداة٬ج۲ص۱۱۵ح۴۷۶
۳- طبری امامی٬دلائل الامامة٬